ปราภวสูตร ว่าด้วยทางแห่งความเสื่อม

ปราภวสูตร  ว่าด้วยทางแห่งความเสื่อม พระสูตรนี้พระพุทธองค์แสดงทางแห่งความเสื่อมไว้ ๑๑ ข้อ ซึ่งบางข้ออาจมีเหตุแห่งความเสื่อมอยู่หลายอย่าง เรียงตามลำดับดังนี้

ข้อที่ ๑ คนเกลียดชังธรรม

ข้อที่ ๒ คนรักอสัตบุรุษ ชอบธรรมของอสัตบุรุษ

ข้อที่ ๓ คนชอบนอนหลับ ชอบคลุกคลีกับหมู่  ไม่ขยัน  เกียจคร้าน โกรธง่าย

ข้อที่ ๔ คนที่สามารถเลี้ยงตนเองและผู้อื่นได้ แต่ไม่เลี้ยงดูมารดาบิดา ผู้แก่ชรา

ข้อที่ ๕ คนชอบพูดคำเท็จ หลอกลวงสมณะหรือพราหมณ์ หรือแม้กระทั่งพวกวณิพกขอทาน

ข้อที่ ๖ คนมีเงินเหลือกินเหลือใช้แต่กินของอร่อยคนเดียวไม่เอื้อเฟื้อคนอื่น

ข้อที่ ๗ คนหยิ่งหรือกระด้างเพราะชาติ หยิ่งเพราะทรัพย์ หยิ่งเพราะโคตร ชอบดูหมิ่นญาติของตน

ข้อที่ ๘ เป็นคนเจ้าชู้ ชอบเล่นการพนัน ชอบล้างผลาญทรัพย์ที่หามาได้

ข้อที่ ๙ ไม่ยินดีในภรรยาหรือสามีของตน ชอบเที่ยวกับหญิงแพศยา หรือชอบคบชู้สู่สามีหรือภรรยาของคนอื่น

ข้อที่ ๑๐  คนแก่ได้เมียสาว จะนอนไม่หลับเพราะความหึงหวง

ข้อที่ ๑๑ คนเกิดในตระกูลกษัตริย์ที่มีโภคะน้อย แต่อยากเป็นกษัตริย์ ครองราชบัลลังก์

พระสูตรนี้อยู่ในพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ ขุททกนิกาย  สุตตนิบาต ข้อที่ ๙๑-๑๑๕ หน้า ๕๒๓-๕๒๘.

เนื้อความเต็มของพระสูตร คัดเอาเฉพาะที่เป็นพระพุทธพจน์

๖. ปราภวสูตร

ว่าด้วยทางแห่งความเสื่อม

ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้ว่า

สมัยหนึ่ง  พระผู้มีพระภาคประทับอยู่  ณ พระเชตวัน  อารามของอนาถ-บิณฑิกเศรษฐี  เขตกรุงสาวัตถี  ครั้งนั้น  เมื่อราตรีผ่านไป  เทวดาองค์หนึ่งมีวรรณะงดงามยิ่งนัก  เปล่งรัศมีให้สว่างไปทั่วพระเชตวัน  เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาค ถึงที่ประทับ  ถวายอภิวาทแล้วยืนอยู่  ณ ที่สมควร  ได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคด้วยคาถาว่า

 

[๙๑]    ข้าพระองค์มาทูลถามถึงคนผู้มีแต่ความเสื่อม

          กับพระผู้มีพระภาคผู้โคดมว่า

          อะไรเป็นทางแห่งความเสื่อม

  

[๙๒]   (พระผู้มีพระภาคตรัสตอบดังนี้)

          ผู้เจริญก็รู้ได้ง่าย ผู้เสื่อมก็รู้ได้ง่าย

          ผู้เจริญใคร่ธรรม ผู้เสื่อมชังธรรม

 [๙๔]   คนที่มีอสัตบุรุษเป็นที่รัก ไม่ทำสัตบุรุษให้เป็นที่รัก

          ชอบใจธรรมของอสัตบุรุษ

          นั้นเป็นทางแห่งความเสื่อม

 [๙๖]   คนผู้ชอบหลับอยู่เสมอ ชอบสมาคม

          ไม่ขยันหมั่นเพียร เกียจคร้าน โกรธง่าย

          นั้นเป็นทางแห่งความเสื่อม

 [๙๘]   คนผู้มีความสามารถเลี้ยงตนและผู้อื่นได้

         แต่ไม่เลี้ยงดูมารดาบิดาผู้แก่ชรา ผู้ผ่านวัยหนุ่มวัยสาวแล้ว

          นั้นเป็นทางแห่งความเสื่อม

 [๑๐๐] คนผู้กล่าวมุสาวาท หลอกลวงสมณะหรือพราหมณ์

          หรือแม้กระทั่งวณิพกยาจกอื่น ๆ

          นั้นเป็นทางแห่งความเสื่อม

 [๑๐๒] คนผู้มีทรัพย์มาก มีเงินทองของกินเหลือเฟือ

          กินของอร่อยเพียงคนเดียว

          นั้นเป็นทางแห่งความเสื่อม

 [๑๐๔] คนกระด้างเพราะชาติ กระด้างเพราะทรัพย์

          และกระด้างเพราะโคตร

          ชอบดูหมิ่นญาติของตน

          นั้นเป็นทางแห่งความเสื่อม

 [๑๐๖] คนผู้เป็นนักเลงหญิง นักเลงสุรา และนักเลงการพนัน

          ชอบล้างผลาญทรัพย์สมบัติที่ตนหามาได้ 

          นั้นเป็นทางแห่งความเสื่อม

 [๑๐๘] คนผู้ไม่ยินดีภรรยาของตน ชอบเที่ยวหญิงแพศยา

          ชอบคบชู้สู่สาวภรรยาคนอื่น

          นั้นเป็นทางแห่งความเสื่อม

 [๑๑๐] ชายแก่ได้หญิงสาววัยรุ่น มีถันเท่าผลมะพลับมาเป็นภรรยา

          มักจะนอนไม่ค่อยหลับ เพราะความหึงหญิงสาวรุ่นนั้น

          นั้นเป็นทางแห่งความเสื่อม

 [๑๑๒] คนแต่งตั้งหญิงหรือชายผู้เป็นนักเลง

          ใช้จ่ายเงินทองฟุ่มเฟือย ไว้ในความเป็นใหญ่ 

          นั้นเป็นทางแห่งความเสื่อม

 [๑๑๔] คนผู้เกิดในขัตติยตระกูล มีโภคะน้อย

          แต่มีความมักใหญ่ใฝ่สูง ปรารถนาจะครองราชย์

          นั้นเป็นทางแห่งความเสื่อม

[๑๑๕]  บัณฑิตผู้สมบูรณ์ด้วยทัสสนะอันประเสริฐ 

พิจารณาเห็นทางแห่งความเสื่อมในโลก ดังกล่าวมานี้แล้วท่านย่อมคบโลกที่เจริญแน่นอน

ปราภวสูตรที่ ๖ จบ