สังฆสามัคคีสูตร ว่าด้วยการทำสงฆ์ให้สามัคคีกัน

 

 พระสูตรนี้พระพุทธองค์ แสดงให้เห็นความสำคัญของ ความสามัคคี  ถ้าสังคมใด ไม่ว่าจะเป็นสังคมเล็ก ๆ เช่น ครอบครัว เพื่อนฝูง ชุมชน หรือสังคมใหญ่ ๆ เช่น ประเทศชาติ ทวีป และชาวโลกทั้งหมด  ถ้าคนในสังคมนั้น ๆ มีความสามัคคีกันแล้ว จะทำให้มีแต่ความเจริญฝ่ายเดียว  สังคมจะอยู่ด้วยกันอย่างอบอุ่น ร่มเย็น เป็นสุขกันทั่วหน้า จะประกอบกิจการงานอะไร ก็จะประสบความสำเร็จ เจริญก้าวหน้า 

พระสูตรนี้อยู่ในพระไตรปิฎก ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่มที่ ๒๕ ขุททนิกาย  ธรรมบท ข้อที่ ๑๙ หน้า ๓๖๒-๓๖๓.

ส่่วนในพระไตรปิฎกฉบับอื่น จะตั้งชื่อว่า โมทสูตร อยู่ในเล่มเดียวกัน  และอยู่คนละข้อ และคนละหน้า ดังที่นำมาเสนอไว้ต่อจากฉบับของ มหาจุฬาฯ  (มจร.) นี้

๙. สังฆสามัคคีสูตร

ว่าด้วยการทำสงฆ์ให้สามัคคีกัน

[๑๙]    แท้จริง พระสูตรนี้ พระผู้มีพระภาคตรัสไว้แล้ว พระสูตรนี้ พระอรหันต์กล่าวไว้แล้ว  ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้

ภิกษุทั้งหลาย ธรรมอย่างหนึ่ง เมื่อเกิดขึ้นในโลก ย่อมเกิดขึ้นเพื่อเกื้อกูลแก่คนหมู่มาก เพื่อความสุขแก่คนหมู่มาก เพื่อประโยชน์ เพื่อเกื้อกูลแก่คนหมู่มาก เกิดขึ้นเพื่อความสุขแก่เทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย

ธรรมอย่างหนึ่ง  คืออะไร

คือ  สังฆสามัคคี

ภิกษุทั้งหลาย ก็เมื่อสงฆ์พร้อมเพรียงกัน ย่อมไม่มีความบาดหมางกัน ไม่มีการข่มขู่กัน ไม่มีการด่าว่ากัน และไม่มีการขับไล่กัน ในเพราะความสามัคคีของสงฆ์นั้น ชนทั้งหลายที่ยังไม่เลื่อมใส ก็เลื่อมใส ส่วนชนทั้งหลายที่เลื่อมใสแล้ว ก็เลื่อมใส         ยิ่ง ๆ ขึ้นไปŽ

พระผู้มีพระภาคได้ตรัสเนื้อความดังกล่าวมานี้แล้ว  ในพระสูตรนั้น  จึงตรัส               คาถาประพันธ์ดังนี้ว่า

ความสามัคคีแห่งสงฆ์ เป็นเหตุให้เกิดสุข

และบุคคลผู้อนุเคราะห์สงฆ์ผู้สามัคคีกันแล้ว

ผู้ยินดีในความสามัคคีกัน ตั้งอยู่ในธรรม

ย่อมไม่พลาดจากธรรมอันเป็นแดนเกษมจากโยคะ

ย่อมบันเทิงในสวรรค์ตลอดกัป เพราะสมานสงฆ์ให้สามัคคีกัน๑

แม้เนื้อความนี้  พระผู้มีพระภาคก็ตรัสไว้แล้ว  ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้แล

สังฆสามัคคีสูตรที่ ๙ จบ

๙. โมทสูตร

               [๑๙๗] จริงอยู่ พระสูตรนี้พระผู้มีพระภาคตรัสแล้ว พระสูตรนี้

พระผู้มีพระภาคผู้เป็นพระอรหันต์ตรัสแล้ว เพราะเหตุนั้น

ข้าพเจ้าได้สดับมาแล้วว่าดูกรภิกษุทั้งหลาย ธรรมอย่างหนึ่งเมื่อเกิดขึ้นในโลก

ย่อมเกิดขึ้นเพื่อเกื้อกูลแก่ชนเป็นอันมาก เพื่อความสุขแก่ชนเป็น

อันมาก เพื่อประโยชน์แก่ชนเป็นอันมาก เพื่อเกื้อกูล เพื่อความสุขแก่เทวดาและมนุษย์

ทั้งหลาย ธรรมอย่างหนึ่งเป็นไฉน คือ สังฆสามัคคี ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็เมื่อสงฆ์พร้อม

เพรียงกันอยู่ย่อมไม่มีการบาดหมางซึ่งกันและกัน ไม่มีการบริภาษซึ่งกันและกัน ไม่มีการ

ขับไล่ซึ่งกันและกัน ในเพราะสังฆสามัคคีนั้น ชนทั้งหลายผู้ยังไม่เลื่อมใสย่อมเลื่อมใส

และชนผู้เลื่อมใสแล้วย่อมเลื่อมใสยิ่งๆ ขึ้นไป ฯ

        พระผู้มีพระภาคได้ตรัสเนื้อความนี้แล้ว ในพระสูตรนั้น พระผู้มีพระภาคตรัสคาถา

ประพันธ์ดังนี้ว่า

        ความพร้อมเพรียงของหมู่ให้เกิดสุข และการอนุเคราะห์ซึ่งหมู่ผู้พร้อม

        เพรียงกันให้เกิดสุข ผู้ยินดีแล้วในหมู่ผู้พร้อมเพรียงกัน ตั้งอยู่ในธรรม

        ย่อมไม่เสื่อมจากธรรมอันเกษมจากโยคะ ผู้นั้นกระทำหมู่ให้พร้อมเพรียง

        กันแล้ว ย่อมบันเทิงในสวรรค์ตลอดกัป ฯ

เนื้อความแม้นี้พระผู้มีพระภาคตรัสแล้ว เพราะเหตุนั้น ข้าพเจ้าได้สดับมาแล้วฉะนี้แล ฯ

 พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๕ /๑๙๗/๑๗๐.

สุตตันตปิฎก เล่ม ๑๗ ขุททกนิกาย ขุททกปาฐ-ธรรมบท-อุทาน-อิตอวุตตก-สุตตนิบาต - หน้าที่ ๑๗๐.

 นอก จากที่ปรากฏในพระสูตรนี้แล้วยัง ยังมีปรากฏเป็นข้อที่ ๒ ในจำนวน ๗ ข้อ ในมหาปรินิพพานสูตร  ตอนว่าด้วยภิกขุอปริหานิยธรรม ๗ ประการ ในพระสูตรนั้น  พระองค์ตรัสว่า ถ้าตราบใดที่พระภิกษุยังมีความสามัคคีกัน ทำกิจการต่าง ๆ ของสงฆ์อยู่ สงฆ์หมู่นั้น ๆ ก็จะมีแต่ความเจริญฝ่ายเดียวไม่มีความเสื่อม คือ ประชุมพร้อมกัน เลิกพร้อมกัน  เมื่อมีกิจของสงฆ์เกิดขึ้นก็ช่วยกันทำ  

มหาปรินิพพานสูตร ตอนว่าด้วย ภิกขุอปริหานิยธรรม  อยู่ในพระไตรปิฎกฉบับ มจร.  เล่มที่ ๑๐ ข้อที่ ๑๓๖   หน้า ๘๑-๘๓