ปฐมวลาหกสูตร ว่าด้วยบุคคลเปรียบเหมือนเมฆ

ในพระสูตรนี้ พระองค์ตรัสเปรียบเทียบเมฆหรือฟ้ากับคน อย่างละ ๔ คือ 

 เมฆ/ฟ้า ๔ ชนิด คือ

๑) ฟ้าร้องแต่ฝนไม่ตก  

๒) ฝนตกแต่ฟ้าไม่ร้อง 

๓) ฟ้าไม่ร้องและฝนไม่ตก

๔) ฟ้าร้องและฝนตก 

คน ๔ จำพวก คือ 

๑) บางคนชอบพูดแต่ไม่ทำ

๒) บางคนชอบทำแต่ไม่พูด

๓) บางคนไม่พูดและไม่ทำ

๔) บางคนชอบพูดด้วยชอบทำด้วย

ในบรรดาคน ๔ จำพวกนี้ จำพวกที่ ๒ และ ๔ เป็นคนที่สังคมต้องการ คนประเภทนี้ไปอยู่ที่ไหน จะทำให้ที่นั่นเจริญรุ่งเรือง 

พระสูตรนี้อยู่ในพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๑ อังคุตตรนิกาย  จตุตถนิบาต 

 

๑. ปฐมวลาหกสูตร

ว่าด้วยบุคคลเปรียบเหมือนเมฆ สูตรที่ ๑

[๑๐๑] สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ พระเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตกรุงสาวัตถี ณ ที่นั้นแล พระผู้มีพระภาครับสั่งเรียกภิกษุทั้งหลายมาตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเหล่านั้นทูลรับสนองพระดำรัสแล้ว พระผู้มีพระภาคจึงได้ตรัสเรื่องนี้ว่า

ภิกษุทั้งหลาย เมฆ ๔ ชนิดนี้

เมฆ ๔ ชนิด อะไรบ้าง คือ

๑. เมฆที่คำราม แต่ไม่ให้ฝนตก

๒. เมฆที่ให้ฝนตก แต่ไม่คำราม

๓. เมฆที่ไม่คำรามและไม่ให้ฝนตก

๔. เมฆที่คำรามและให้ฝนตก

ภิกษุทั้งหลาย เมฆ ๔ ชนิดนี้แล

ภิกษุทั้งหลาย ในทำนองเดียวกัน บุคคลเปรียบเหมือนเมฆ ๔ จำพวกนี้

มีปรากฏอยู่ในโลก

บุคคล ๔ จำพวกไหนบ้าง คือ

๑.บุคคลเปรียบเหมือนเมฆที่คำราม แต่ไม่ให้ฝนตก

๒.บุคคลเปรียบเหมือนเมฆที่ให้ฝนตก แต่ไม่คำราม

๓. บุคคลเปรียบเหมือนเมฆที่ไม่คำรามและไม่ให้ฝนตก

๔. บุคคลเปรียบเหมือนเมฆที่คำรามและให้ฝนตก

บุคคลเปรียบเหมือนเมฆที่คำราม แต่ไม่ให้ฝนตก เป็นอย่างไร

คือ บุคคลบางคนในโลกนี้ชอบพูด แต่ไม่ทำ บุคคลเปรียบเหมือนเมฆที่คำราม แต่ไม่ให้ฝนตก เป็นอย่างนี้แล เรากล่าวเปรียบบุคคลประเภทนี้ว่าเหมือนเมฆที่คำราม แต่ไม่ให้ฝนตก

บุคคลเปรียบเหมือนเมฆที่ให้ฝนตก แต่ไม่คำราม เป็นอย่างไร

คือ บุคคลบางคนในโลกนี้ชอบทำ แต่ไม่พูด บุคคลเปรียบเหมือนเมฆที่ให้ฝนตก แต่ไม่คำราม เป็นอย่างนี้แล เรากล่าวเปรียบบุคคลประเภทนี้ว่าเหมือนเมฆที่ให้ฝนตก แต่ไม่คำราม

บุคคลเปรียบเหมือนเมฆที่ไม่คำรามและไม่ให้ฝนตก เป็นอย่างไร

คือ บุคคลบางคนในโลกนี้ไม่พูดและไม่ทำ บุคคลเปรียบเหมือนเมฆที่ไม่คำราม และไม่ให้ฝนตก เป็นอย่างนี้แล เรากล่าวเปรียบบุคคลประเภทนี้ว่าเหมือนเมฆที่ไม่คำรามและไม่ให้ฝนตก

บุคคลเปรียบเหมือนเมฆที่คำรามและให้ฝนตก เป็นอย่างไร

คือ บุคคลบางคนในโลกนี้ชอบพูดและชอบทำ บุคคลเปรียบเหมือนเมฆที่

คำรามและให้ฝนตก เป็นอย่างนี้แล เรากล่าวเปรียบบุคคลประเภทนี้ว่าเหมือนเมฆที่คำรามและให้ฝนตก

ภิกษุทั้งหลาย บุคคลเปรียบเหมือนเมฆ ๔ จำพวกนี้แลมีปรากฏอยู่ในโลก

ปฐมวลาหกสูตรที่ ๑ จบ