กุมภสูตร ว่าด้วยอุปมาด้วยหม้อ เนื้อหาในพระสูตรนี้พระพุทธองค์ตรัสถึงธรรมเป็นเครื่องรับรองจิตใจ โดยยกเอาหม้อมาเป็นข้ออุปมาว่า หม้อ ถ้ามีเครื่องรองรับก็จะกลิ้งไปได้ยาก จิตใจถ้ามีเครื่องรองรับก็จะกลิ้งไปได้ยากเหมือนกัน แล้วพระองค์ก็ตรัสว่า อริยมรรคมีองค์ ๘ เป็นเครื่องรองรับจิต จะอธิบายสักข้อหนึ่งพอเป็นตัวอย่าง คือข้อว่า สัมมาวาจา การพูดจาชอบ ก็คือ การเว้นวจีทุจริต ๔ อย่าง ได้แก่ ไม่พูดคำเท็จ ไม่พูดคำส่อเสียด ยุยงให้แตกกัน ไม่พูดคำหยาบ ไม่พูดเพ้อเจ้อหาประโยชน์ไม่ได้ ที่โบราณพูดว่า
"ไปไหนมาสามวาสองศอก ไปไหนก็ไม่บอกสองศอกสามวา"
หมายความว่า ถามอย่างหนึ่ง ตอบอีกอย่างหนึ่ง เลยไม่รู้เรื่องกันทั้งสองฝ่าย
๗. กุมภสูตร
ว่าด้วยอุปมาด้วยหม้อ
[๒๗] เรื่องเกิดขึ้นที่กรุงสาวัตถี
ภิกษุทั้งหลาย หม้อที่ไม่มีเครื่องรองรับ กลิ้งไปได้ง่าย ที่มีเครื่องรองรับกลิ้งไปได้ยาก แม้ฉันใด จิตก็ฉันนั้นเหมือนกัน ที่ไม่มีธรรมเครื่องรองรับ กลับกลอก ได้ง่าย ที่มีธรรมเครื่องรองรับ กลับกลอกได้ยาก
อะไรเล่าเป็นธรรมเครื่องรองรับจิต
คือ อริยมรรคมีองค์ ๘ นี้แล ได้แก่
๑. สัมมาทิฏฐิ ๒. สัมมาสังกัปปะ ๓. สัมมาวาจา ๔. สัมมากัมมันตะ ๕. สัมมาอาชีวะ ๖. สัมมาวายามะ ๗. สัมมาสติ ๘. สัมมาสมาธิ
นี้เป็นธรรมเครื่องรองรับจิต
หม้อที่ไม่มีเครื่องรองรับ กลิ้งไปได้ง่าย ที่มีเครื่องรองรับ กลิ้งไปได้ยาก แม้ฉันใด จิตก็ฉันนั้นเหมือนกัน ที่ไม่มีธรรมเครื่องรองรับ กลับกลอกได้ง่าย ที่มีธรรม เครื่องรองรับ กลับกลอกได้ยาก
กุมภสูตรที่ ๗ จบ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น